No dobrze, ale czym jest właściwie picturebook? Dosłowne tłumaczenie wskazywałoby na „książkę obrazkową”. Ale coż to znaczy? Czy każda książka, która zawiera ilustracje może być picturebookiem? Zdecydowanie nie! Wiele książek dla dzieci zawiera niezwiązane z tekstem ilustracje: tu jakieś esy-floresy, tam listek, gdzieś gwiazdka, podczas gdy fabuła kręci się swoim torem niczym rollercoaster w zatrważającym tempie. Nawet nie zauważamy tych małych, graficznych elementów. Inaczej jest z picturebookiem, w którym ilustracje pełnią najważniejszą lub równoważną (wraz z tekstem) rolę. Badacze i badaczki zajmujący się literaturą dziecięcą wyznaczyli nawet konkretne typologie (Maria Nikolajeva, Carole Scott, Routledge 2006) książek obrazkowych, dzieląc je na te, które zawierają wyłącznie same obrazy oraz na te, w których tekstu jest bardzo niewiele. I w końcu na te, w których tekst i obraz wzajemnie na siebie oddziałują. W tych ostatnich słowa i ilustracje wzajemnie się uzupełniają, a w rezultacie owych zestawień, tworzą całkiem zaskakujące znaczenia.

Książki dla dzieci, które zawierają sam tekst mogą się wydawać nudne – zwłaszcza, jeśli alternatywą dla małego czytelnika i czytelniczki są kolorowe aplikacje i przyciągające uwagę filmy. Jak ich zainteresować książką? Jeśli przy tym pytaniu czujecie się zagubieni i bezradni niczym Muminki, które muszą przemierzyć różne mroczne krainy pełne chaosu… nagle łup, trach, bach! Z pomocą wkraczają kolorowe, ekspresywne, bajeczne wręcz ilustracje, które z pewnością rozbudzą kreatywność oraz siłę wyobraźni Twojego dziecka. Co widzisz? Co się dzieje na ilustracji? O czym ona do nas „mówi”? A może dziecko samo stworzy swoją opowieść na podstawie grafik zawartych w książce? To w końcu obrazy najczęściej sprawiają, że mali czytelnicy wskażą na nie palcem i opowiedzą o tym, co dostrzegą. Ty starasz się nadążyć za tekstem i przeczytać książkę od deski do deski, a tu co chwilę przerwa, cięcie i zdumiewające pytanie: „A dlaczego drzewo rośnie?” albo „O! Jaki wieloryb! Ile on waży, jak się urodził?”. I opowieść schodzi na inne (być może ciekawsze) tory.

To wszystko dowody na to, że picturebook rozwija wyobraźnię dzieci i zapewnia im swobodę twórczego myślenia. Zresztą nie tylko dzieci, ale także dorosłych, którzy sami muszą odpowiedzieć na trudne pytania. Grzegorz Leszczyński, wybitny badacz literatury dziecięcej, powiedział kiedyś: „dorośli myślą słowami, dziecko zaś obrazem”. Nie do końca mogłabym się z tym stwierdzeniem zgodzić. I to nie tylko jakieś moje widzimisię! Nie zgodziłby się na to także tak poważny filozof i krytyk, jakim był Walter Benjamin. Otóż on postawił sprawę jasno: wszyscy zawsze myślimy obrazami.

Książki obrazkowe nie tylko pozwalają lepiej zrozumieć świat, ale są także wspaniałą okazją do zbliżeń. Czytanie i oglądanie razem ilustracji to przecież niezła frajda, wielki festiwal wzajemnych inspiracji i szalonych, twórczych pomysłów.

Ale dość już o tym! Czas przedstawić najpiękniejsze picturebooki Znaku Emotikon:

Kojarzycie Benjiego Davisa? Jeśli nie, koniecznie nadróbcie straty! Zdobywca nagrody Oscar’s Book Prize to niekwestionowany mistrz łączenia słów i obrazów. Jego Cudowna wyspa dziadka czy też Lato u babci to wzruszające opowieści o przywiązaniu, miłości i stracie. Dzięki jego książkom zyskacie okazję do omówienia z dzieckiem trudnych tematów – innymi słowy: przygotujecie je do przysłowiowej „szkoły życia”. Nikt tak jak autor nie potrafi słowem i obrazem opowiadać o najważniejszych sprawach w prosty i poruszający sposób. Czy to wstyd, że sama się przy nich wzruszam?

Czego można się dowiedzieć o historii Ziemi od skamieniałości? Bardzo wiele! Milion ostryg na szczycie góry to fascynująca podróż, dzięki której Twoje dziecko odkryje niezwykłe tajemnice Ziemi! Wystarczy wziąć lupę i wyruszyć na mikrowyprawę – w końcu przygoda czeka tuż za rogiem! Książka ta, wzbogacona wspaniałymi ilustracjami i w sposób oszczędny operująca słowem, prezentuje się jak prawdziwe dzieło sztuki. Jednak nie tylko warstwa artystyczna jest tutaj ważna – ten tytuł to prawdziwa skarbnica ciekawostek, z której dziecko wyniesie m.in. wiedzę o ruchach płyt tektonicznych.

A jeśli dziecko zapyta Cię, czy wszystko, co żyje, jest tak samo ważne? Albo czy jesteśmy takimi, jakimi widzą nas inni? Co wtedy odpowiesz? Książka Jestem Hanny Łupińskiej to przepiękne, graficzne wydanie i niezapomniana podróż do świata wyobraźni w jednym. Temat? O wszystkim, co ważne, bo autorka nie stroni od trudnych pytań, które (czy tego chcemy, czy nie) dzieci z pewnością w końcu przed nami postawią. Picturebook Łupińskiej to książka dla tych, którzy drążą i poszukują. Majstersztyk polskiej ilustracji!